SİDİK  SİSTEMİNİN  ƏSAS  XƏSTƏLİKLƏRİ Mövzunu hazırladılar:  biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zamanova  Sevda Xasay q.   baş müəllim Məmmədova Nahidə Məcid q. Mülki Müdafiə  və Tibbi biliklərin əsasları, Bədən tərbiyəsi      kafedrası. ADU  Ağrı sidik sistemi xəstəliklərində böyrək və bel nahiyələrində hiss edilir.   Şiş mayenin toxumalarında yığılması nəticəsində əmələ gəlir. Şişin olmasını təyin etmək üçün içilən suyun və ifraz olunan sidiyin […]

Mövzunu hazırladılar:  biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zamanova  Sevda Xasay q.   baş müəllim Məmmədova Nahidə Məcid q. Mülki Müdafiə  və Tibbi biliklərin əsasları, Bədən tərbiyəsi      kafedrası. ADU QASTRİT–mədə selikli qişasının iltihabı ilə xarakterizə edilən xəstəlikdir. Əmələ gəlmə səbəbləri müxtəlifdir. Adətən mədə selikli qişasının çoxlu, kobud, acı, kəskin dadlı, qaynar və soyuq qidalarla qidalanarkən qıcıqlanması  nəticəsində baş verir. Qida rejiminin sistematik […]

TƏNƏFFÜS   YOLLARININ   XƏSTƏLİKLƏRİ   Mövzunu hazırladı: biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent  Zamanova  Sevda Xasay q Məmmədova Nahidə  Məcid q.   KƏSKİN  BRONXİT. Bronxlarda baş  verən  iltihabi  xəstəlikdir, bakteriyalar,  viruslar,  mikoplazmalar  tərəfindən  törədilir.   Şikayətləri;  zökəm  əlamətləri,  boğazda  ağrı,  göynəmə  ilə  başlayır, öskürək  tutma  xarakterli,  selikli,  selikli – irinli  bəlğəm  ifrazı ilə,  ümumi  zəiflik,  kefsizlik,  baş  ağrıları,  iş  qabiliyyətinin  azalması.   […]

MİKROBLAR   ƏLEYHİNƏ   İŞLƏDİLƏN          MADDƏLƏR Mövzunu hazırladı: biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent  Zamanova  Sevda Xasay q Məmmədova Nahidə  Məcid q. Mikroorqanizmlərdə istər ətraf mühitdə, istərsə də insan bədəninin səthində və daxilində mübarizədən ötrü tətbiq edilən müxtəlif mənşəli kimyəvi maddələrin böyük bir qrupuna antimikrob maddələr deyilir. Antimikrob maddələr iki böyük qrupa bölünür: antiseptik və dezinfeksiyaedicilər.   Antiseptik maddələr insanın bədən səthində olan […]

DƏRMANŞÜNASLIQ.  DƏRMAN   PREPARATLARI Mövzunu hazırladı: biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent  Zamanova  Sevda Xasay q Məmmədova Nahidə  Məcid q.  Müasir dövrdə “əczaçılıq elmi” anlayışı dərman vasitələrının alınması, emalı, istehsalı, hazırlanması, keyfiyyətinin yoxlanılması, standartlaşdırılması, saxlanılması və təyinatı üzrə buraxılması məsələlərini öyrənən və bunun izahını verən elmi və təcrübi biliklərı əhatə edir. Yunanca “pharmakeia”, latınca “pharmacia” dərmanların tətbiqi, işilədilməsi mənasını bildirir; sinonim kimi […]

XƏSTƏLƏRİN  ŞƏXSİ   GİGİYENASI XƏSTƏNİN  DƏRİSİNƏ  QULLUQ  VƏ  YATAQ   YARALARININ  PROFİLAKTİKASI.  Xəstənin  şəxsi  gigiyenası dərisinə,  gözlərinə,  qulaqlarına,  saçlarına,  ağız  boşluğuna,  aralığına  qulluq,  həmçinin  yataq  və  əyin  ləvazimatının  müntəzəm  dəyişdirilməsilə  başlanır. Dəriyə  qulluq  xəstəni  1-ci  dəfə  müayinə  etdikdə  və  sanitar  təmizləmə  apardıqda  başlanır.  Gigiyenik  vanna  qəbul  edilir,  əyin  və  yataq  ləvaziimatı  dəyişdirilir  və  xəstəlik  tarixində  qeyd  olunur.   Müntəzəm  olaraq  dərinin  tamlığının  […]

 XƏSTƏLƏRİN   QİDALANDIRILMASI MÜALİCƏVİ  QİDALANMA   VƏ  DİETİK  STOLLAR  HAQQINDA   ANLAYIŞ. MÜALİCƏVİ  QİDALANMA:  müəyyən qida  maddələrindən  və  onların  müxtəlif  kombinasiyalarından  müalijcvi  məqsədilə    elmi  cəhətdən  əsaslandırılmış  QİDALANMA  SİSTEMİDİR. Qidalanmanın  aşağıdakı  növləri  vardır: peroral qidalanma; enteral (zondla)  qidalanma; parentral—zondla qidalanma  mümkün  olmadıqda  vena  daxili  qida   maddələrinin  yeridilməsi. Qidalanma  rejimi  dedikdə   gün  ərzində  qidalanma  vaxtının,  qidanın  kaloriliyinə  və  tərkibinə  görə, düzgün  paylaşdırılmasının  qidanın  kəmiyyət  və  […]

QAN  DÖVRANINA     TƏSİR   TƏDBİRLƏRİ  Qan  dövranına  təsir  tədbirləri  bəzən  vaxtında  istifadə  edildikdə,  xəstəliyin gedişinə  müsbət  təsir  edir. BANKA  VƏ  ONUN  İSTİFADƏSİ—yayındırıcı   vasitədir.  Təsir  mexanizmi  dəriyə  qoyulan  zaman    daxilində  mənfi  təzyiq  yaranır  nəticədə  dəri  bankanın  içərisinə  sorulur,  qan  həmin  nahiyəyə  yığılır,    qan  damarları  genişlənir  və  cırılır,  nöqtəvari  qan sızmalar  yaranır,    bir-—iri  ilə  birləşir  böyük  ocaqlar  əmələ  gətirir,  sonra  isə  sorulur. Sorulma  […]

Qızdırma xəstəlik deyil, əksinə fərqli xəstəliklərin əlaməti kimi meydana çıxır. Bədən hərarətinin yüksəlməsi elə də  qorxulu bir hal deyil. Əksinə temperaturun yüksəlməsi bədənin reaktivliyinin (yəni zərərli maddə və ya mikroorqanizmlərə qarşı reaksiya qabiliyyəti) güclü olmasını göstərir. Sağlam  adamlarda  bədən  hərarəti  sabit  olur,  səhər—axşam  hərarəti  arasında  fərq  az olur,  fərq  0,3  və  ya 1  dərəcə  arasında  olur. T- ra  37 dərəcədən  […]

DUYĞU ORQANLARI Duyğu orqanları-mürəkkəb, anatomik quruluşa malik olub, xarici mühitdən və orqanizmin daxilindən müxtəlif qıcıqları qəbul edir, sinir impulsuna çevirir, onu analiz və sintez üçün beyin qabığına- ali mərkəzə çatdırır. Duyğu orqanları xüsusi reseptorlardan, onların fəaliyyətini tənzim edən müəyyən quruluşa malik anatomik törəmələrdən, qan damarlarından və sinirlərdən təşkil olunmuşlar. Duyğu orqanlarına: • qoxu orqanı • görmə orqanı • dad orqanı […]